Hemşehrim Burhanettin Hocanın güzel yazısı....Alıntı.
Kiymetli Hemsehrimiz Sarikamis agidi ile ilgili asagidaki bilgileri göndermis. Kendisine mütesekkirim. Ben de Garaz ismini daha önce duymus bir can degilim. Görüslerinize katiliyorum. Seker Ahmet'in Öyküleriyle Agitlar kitabi basucu kitaplarimdan biridir. Nasil oldu da kitabin o bölümünü atladim. gerçekten üzüldüm. Lakin sizin gibi duyarli bir hemserimizden bu e-postayi almak da beni mutlu etti. Aslan Avsarbey olarak isminizi duyunca daha da memnun oldum. Ben, Türklügün güzelliklerini yansitan isimlerden ayrica bir keyif aliyorum. Selam ve sevgilerimi yolluyorum.
Seyit Burhanettin AKBAS
Aslan Avsarbey'in açiklamasi su sekildedir:
"Merhaba Sayin Akbas, Sizin guzel yazilarinizi elimden geldigince ilgi ile takip ediyorum. Emekleriniz icin tesekkurler. Bu siteyi kuran ve devam ettiren arkadaslarimiz son derece guzel bir is yapiyorlar. Sagolsunlar. Size kucuk bir hatirlatmada bulunacagim. Sarikamis agidinin kaynak kisisi maalesef Musa EROGLU\'nun kasetinde Garaz Hala olarak yazilmis ve oyle devam etmektedir. Ancak tarihsel bir sorumluluk ve rahmetli agit sahibinin hakkini teslim etmek adina gercek kaynak kisi hakkinda sizi bilgilendirmek istedim. Ben Pinarbasi/Tokmak koyundenim. Sarikamis agidi da bilirsiniz bir Avsar agididir. Yine bilirsiniz ki bizde genelde K harfi sozlu olarak G olarak soylenir.. Kayseri yerine hepimizin Gayseri dedigi gibi. Ayrica bazi isimlerin mahalli soylenisleri sozlu siirde yaygindir ve halk onlari oyle tanir. Mehmet yerine Memmet, Ibrahim yerine Irbeem, Rabia yerine Irebiye ve Zeliha yerine Zala gibi. Iste, Sarikamis Agidi\'nin kaynak kisisi Sindel Koyunden Gara Zala\'dir. Istanbul Turkcesi ile Kara Zeliha. Sanirim Gara Zala yerine Garaz Hala bir hata ile Musa Eroglu\'nun kasetinde goisterilmis ve oyle devam etmis.Bu bilgiyi paylasmak istedim. Allah Gara Zala\'ya ve Sarikamis ve diger butun savaslarda sehit olanlara rahmet eylesin. Ayrica, bu agit daha uzun bir agittir. Kalan kismi Seker Ahmet\'in (Ahmet Z.Ozdemir) Oykuleriyel Agitlar kitabinda bulunabilri. Vesselam Aslan AVSARBEY Mersin Not: Yaziya cevap olarak gondermeyi denedim ama olmadi. Onun icin size gonderdim . Hoscakalin "
SARIKAMIS AGIDI VE PINARBASILI GARAZ HALA (SEYİT BURHANETTİN AKBAŞ)
1914 yili sonlarinda Sarikamis’ta yasadiklarimiza hangi Türk’ün yüregi dayanir ki... Rus ordusuna agir bir yenilgi yasatan ordumuz, Enver Pasa komutasinda Rus ordusunu imha için giderken agir kis sartlarina yenik düsmüstü. Enver Pasa komutasindaki ordu 150.000 kisiydi ve bu 150.000 kisi Sarikamis taarruzunu gerçeklestirmek üzere yola çikti. Enver Pasanin umumi karargahini önce X. Kolordu ile daha sonra XI. Kolordu ile beraber, disarida hava sicakliginin -25 derece oldugu halde çadirsiz bir sekilde 5 gün geçirdiler. Olusan karin yüksekligi yaklasik 1.5 metreyi buluyordu Sarikamis Harekati diye geçen taarruz 21 Aralikta basladi ve 25 gün sürdü. Asiri soguktan dolayi tam 90.000 sehit verdik.
Enver Pasa’nin Sarikamis Harekatini tarih kitaplari bir trajedi olarak nitelendirir. Gerçekten de doksan bin insanimizin bosu bosuna ölüp gittigi bu harekat bir trajedidir. Allahüekber daglarinda donarak ölen askerlerimizin iskeletlerinin uzaktan çali çirpi gibi göründügünü o dönemde yasamis olan insanlar da tanik olmuslardir. "Buradan o daglara baktigimizda, üzerine kar düsmüs çaliliklar görürdük. O çaliliklarin kurda kusa yem olmus askerlerimizin kemikleri oldugunu oraya gidince anladik. " Vaktiyle Sarikamisli bir ihtiyarin söyledigi bu sözler, tarihimizde Sarikamis Harekati olarak bilinen facianin boyutlarini özlü bir biçimde yansitiyor.
Bu milletin hüznüne akil erdiremeyenler, Türk tarihinin bu aci sayfalarini yeterince bilmeyenlerdir. Her Türk’ün acisina dayanamayacagi birçok hadisenin en aci olanlarindan biridir Sarikamis.
Yurdun dört bir yanindan toplanan "ayagi çarikli", yari aç, yari çiplak, daha biyigi bitmemis delikanlilarin ellerine silah verilir. Daha hizli gitsinler diye kaputlari, yiyecekleri ellerinden alinan binlerce asker, kara kista Dogu Cephesi'ne gönderilir. Açlik, bit, salgin hastaliklar sogukla birlesince daha düsmanla karsilasmadan 90 bin asker Sarikamis daglarinda can verir. Kimi soguktan donar, kimi açliktan, hastaliktan ölür. Kayseri'den Çanakkale'ye, Amasya'dan Çorum'a umudunu kesen analarin gelinlerin agzindan onlarca Sarikamis agidi yakilir:
Oltu'dan girdik de Sarikamis'a
Akil ermez orda yatan ülese
Askeri kirdiran Enver Pasa
Kitlendi kapilar, mekan agladi
Tam doksan bin insanimizin ölümüyle sonuçlanan Birinci Dünya Savasi’nda yasanmis Sarikamis olayini Falih Rifki’nin su sözleri çok iyi özetliyor: ".... Bugün, o hatalarin yiktigi memleketin harap ve türap enkazi üstünde, bize biraz hürriyet kazandirmak ve yalniz Anadolu ile Istanbul’u ve Edirne’yi kurtarmak için çarpisan Mustafa Kemal Pasa, Dogu Anadolu harap olmamis olsaydi ve eger yalniz kumandan hatasi yüzünden ölüp giden Türkler sag olsaydilar, bugün Yunanlilari denize dökmüs olacakti. Simdi Mustafa Kemal Pasa, Hafiz Hakki’nin muhterem mezari ile arkadasi Enver Pasa’nin ara sira Dogu Anadolu harabeleri arkasindan beliren hayaletine karsi yumruklarimi sikip sorsa ve dese ki: "Dostlar siz ne yaptiniz? Türklerin yasamak ve ölmek için vatana lazim olduklari gün bugündü. Dogu Anadolu’yu aradik taradik, o enkaz arasinda bir insan ve bir iskelet çikiyor. Bu kemik olan kahramanlar, bugün hürriyet ve namus için dövüseceklerdi. Su hürriyet ve namus mücadelesinde birisinin bile ölmesine güç razi oldugumuz o ordularca Türk’e nasil kiydiniz?”
*****
Ben Sarikamis Trajedisinin vahametini tarih kitaplarindan okumadan önce Musa Eroglu’nun yürekleri yakan "Sarikamis Agidi”nda anladim. Kayseri’nin Pinarbasi Ilçesinin Sindel Köyünden Garaz Hala, "Sarikamis Agidi”nin kaynak kisisidir. Onun büyüklerinden ögrendigi bu agidi, Imami ortaya getirdi ve bütün Türkiye, Musa Eroglu’nun sazindan ve sözünden bu agidi dinleyip göz yasi döktü. Agidin sözleri söyle:
Sarikamis Altin Bulak
Soganli'yi biz ne bilek
Bizim usak göycek gezer
Agca zibin, kara yelek
Yüzbasilar binbasilar
Tabur tabur karsilar
Bir kar yagar ince ince
Yatan sehitler isilar
Gözünü sevdigim Ese
Tekerin dayandi tasa
Seferberligi durdur
Elin öpem Enver Pasa
Agit, Sarikamis hadisesinin bizim yöremiz için de ne kadar etkili oldugunu gösteren bir belge niteliginde adeta. Daha önce Kars, Erzurum, Sarikamis ve Kafkas cephesinde sehit düsen Türkmen beylerinin agitlari, Ahmet Sükrü Esen’in "Anadolu Agitlari” kitabinda yer tutuyordu. Garaz Hala’nin bu agidi da Sarikamis’ta sehit düsen nice Türk askerlerinin içerisinde Aziziyeli Avsar Beylerinin çocuklarinin oldugunu gözler önüne seriyor. Hatta Ruhi Su’nun söyledigi Sarikamis Agidi’nda bunu açikça dile getiren dörtlükler de vardi:
Ibrisimin kozalari
Battin Avsar kazalari
Sarikamis'ta kirildi
Gonca gülün tazeleri
|
